Kynnum báðar hliðarnar á biblíunni

Ég vil sjá þessa sögu kennda í biblíufræðitímum: 

 Þaðan hélt Elísa til Betel. Og er hann gekk upp veginn, gengu smásveinar út úr borginni, hæddu hann og kölluðu til hans: "Kom hingað, skalli! Kom hingað, skalli!" Sneri hann sér þá við, og er hann sá þá, formælti hann þeim í nafni Drottins. Þá komu tvær birnur út úr skóginum og rifu í sundur fjörutíu og tvo af drengjunum. (2. Konungabók 2.23-24)

 

Ef þetta væri í kennslubók þá væri hægt að nálgast þessa sögu frá mörgum hliðum. Þegar kemur að siðfræði, þá er auðvitað hægt að benda á að það er rangt að leggja fólk í einelti. En það er líka hægt að benda á að það er í lagi að drepa börn fyrir að vera óþekk.

Það er hægt að nálgast þetta úr frá guðfræði: „Hvaða ástæðu getum við fundið til þess að afsaka þessi morð hjá guði?“

Síðan er hægt að skoða hvernig þessi saga hefur verið túlkuð af listamönnum:

    

Biblían er full af svona áhugaverðum sögum. Ef það á að kenna biblíufræði, þá er bara sanngjarnt að kenna líka sögur sem láta guð kristinna manna líta illa út.

Skylt að kenna biblíufræði

Landafræðiruglingur lærisveinanna

Mofi vísaði um daginn á grein eftir trúvarnarmanninn William Lane-Craig. Það er helling af bulli í þessari grein en mér fannst þessi tvö svör frá honum vera afskaplega áhugaverð.

Craig er að svara því hvort það séu mótsagnir í frásögnunum af tómu gröfinni og birtingum Jesú. Fyrsta spurningin fjallar um það hvað engillinn (eða englarnir?) við gröfinasögðu konunum: 

 

What were they told?  They were told to go to Galilee, where they would see Jesus.  Since Luke doesn’t plan on narrating any Galilean appearances, he alters Mark’s wording of the angel’s message for literary purposes.  The tradition of appearances in Galilee is very old and virtually universally accepted.

 

Til að byrja með er undarlegt að hann viðurkenni að höfundur Lúkarsarguðspjalls breyti bara orðum engilsins svo að það passi betur við söguna hans. En það mikilvæga í þessari færslu er sú staðreynd að í Matteusarguðspjalli segir engillinn konunum að segja lærisveinunum að fara til Galíleu, því þar muni Jesús birtast þeim (Mt 28.7). Þegar þær eru á leiðinni til lærisveinanna birtist sjálfur Jesús þeim, en hann hefur ekkert frumlegt að segja og endurtekur bara orð engilsins: „Óttist ekki, farið og segið bræðrum mínum að halda til Galíleu. Þar munu þeir sjá mig.“

Síðan er stóra spurningin þessi, fóru lærisveinarnir til Galíleu? 

 

Did the disciples leave Jerusalem for Galilee?  Of course, as indicated above.  Luke just chooses not to narrate any Galilean appearances because he wants to show how the Gospel became established in the holiest city of the Jews, Jerusalem.

 

Í Matteusarguðspjalli, þar sem engillinn og Jesús segja lærisveinunum að fara til Galíleu, fara þeir til Galíleu. En í Lúkasarguðspjalli, þar sem höfundurinn tók út skipunina um að fara til Galíleu, er ekki eingöngu ekki sagt frá neinni för til Galíleu, heldur virðist ekki vera neitt pláss fyrir ferð til Galíleu.

Í Lúkasarguðspjalli er sagt að „sama dag“ (Lk 24.13) og konurnar sögðu lærisveinunum hvað hafði gerst eru tveir þeirra á leið til Emmaus. Viti menn, Jesús birtist þeim. Þeir fatta það ekki fyrr en um kvöldleytið (Lk 24.29) og þegar þeir fatta það þá „stóðu þeir samstundis upp og fóru aftur Jerúsalem“ (Lk 24.33) þar sem lærisveinarnir eru. Tvímenningarnir segja hinum lærisveinunum frá því sem hafði gerst og þegar þeir eru að tala um þetta, þá birtist Jesús enn og aftur. Eftir að hafa borðað smá fisk segir hann þeim að „vera kyrrir í borginni“ (Lk 24.49) þangað til þeir fá heilagan anda.

Í Postulasögunni er líka sagt að Jesús hafi „látið þá sjá sig í fjörutíu daga“ (P 1.3) og að á meðan hann var með þeim „bauð hann þeim að fara ekki burt úr Jerúsalem“ (P 1.4)

Á meðan hann er með þeim flýgur hann upp til himna. Það er ekkert pláss fyrir neina ferð til Galíleu. Hvað var Jesús síðan að segja lærisveinunum að fara til Galíleu að sjá hann þegar hann ætlar hvort sem er að birtast þeim seinna um kvöldið í Jerúsalem (og segir þeim að fara ekki úr Jersúsalem!)? Atburðarrásin ef maður reynir að blanda þessu saman er einhvern veginn svona:  

1.  Engill og Jesús segja konunum að segja lærisveinunum að fara til Galíleu því að þar muni Jesús birtast þeim. (Mt)
2.  Sama dag birtist Jesús lærisveinunum tvisvar í kringum Jerúsalem og segir þeim að fara alls ekki úr borginni. (Lk)
3.  Jesús er með þeim í fjörutíu daga og segir þeim að fara alls ekki úr Jerúsalem. (Lk)
4.  Á meðan Jesús er að spjalla við lærisveinana á vappi kringum Jerúsalem flýgur hann upp til himna. (P)

Staðreyndin er sú að það er vit í sögunum ef maður les þær hverja fyrir sig, en ef þú ætlar að blanda þeim saman, þá lendirðu bara í rugli.

 

Dæmisögur og heimsendir

Í  umræðunum við greinina Helvítis vesen hjá prestum hefur aðal deiluefnið á milli mín og Þórhalls verið það hvernig eigi að túlka ákveðnar dæmisögur Jesú. Í þeim umræðum segir Þórhallur meðal annars: 

 

Ég hvet þig til að lesa dæmisögur Jesú um himnaríki td í Matteusarguðspjalli. Þar er Jesús ekki að tala um hvar maður endar eftri dauðann. Hann er að tala um ástand hér og nú, sem vex innra með þér og breytir þér og heldur áfram eftir dauðann. 

 

Síðan vitnar Þórhallur í tvær ördæmisögur í Mt 13.31-33 og kemur með sína túlkun á þeim. Það sem mér finnst merkilegt við þetta er að á undan og eftir þessum ördæmisögum eru aðrar dæmisögur um himnaríki, en í þar útskýrir Jesús sjálfur dæmisögurnar! Fjalla þær um hinstu örlög fólks við endi veraldar (himnaríki eða helvíti) eða eitthvað innra ástand?

Fyrst segir Jesús dæmisöguna um illgresið á akrinum:

Aðra dæmisögu sagði hann þeim: „Líkt er um himnaríki og mann, er sáði góðu sæði í akur sinn. En er menn voru í svefni, kom óvinur hans, sáði illgresi meðal hveitisins og fór síðan. Þegar sæðið spratt upp og tók að bera ávöxt, kom illgresið og í ljós. Þá komu þjónar húsbóndans til hans og sögðu við hann: „Herra, sáðir þú ekki góðu sæði í akur þinn? Hvaðan kemur illgresið?“ Hann svaraði þeim: „Þetta hefur einhver óvinur gjört.“ Þjónarnir sögðu við hann: „Viltu, að vér förum og tínum það?“ Hann sagði: „Nei, með því að tína illgresið, gætuð þér slitið upp hveitið um leið. Látið hvort tveggja vaxa saman fram að kornskurði. Þegar komin er kornskurðartíð, mun ég segja við kornskurðarmenn: Safnið fyrst illgresinu og bindið í bundin til að brenna því, en hirðið hveitið í hlöðu mína.““ (Mt 13.24-30)

Nokkrum versum síðar útskýrir Jesús dæmisöguna:

 

Þá skildi hann við mannfjöldann og fór inn. Lærisveinar hans komu til hans og sögðu: „Skýrðu fyrir oss dæmisöguna um illgresið á akrinum.“ Hann mælti: „Sá er sáir góða sæðinu, er Mannssonurinn, akurinn er heimurinn, góða sæðið merkir börn ríkisins, en illgresið börn hins vonda. Óvinurinn, sem sáði því, er djöfullinn. Kornskurðurinn er endir veraldar og kornskurðarmennirnir englar. Eins og illgresinu er safnað og brennt í eldi, þannig verður við endi veraldar. Mannssonurinn mun senda engla sína, og þeir munu safna úr ríki hans öllum, sem hneykslunum valda og ranglæti fremja, og kasta þeim í eldsofninn. Þar verður grátur og gnístran tanna. Þá munu réttlátir skína sem sól í ríki föður þeirra. Hver sem eyru hefur, hann heyri.“ (Mt 13.36-43)

 

Þarna er klárlega verið að ræða um hinstu örlög fólks en ekki eitthvað „innra ástand“.Síðar í kaflanum kemur Jesús með aðra dæmisögu um himnaríki sem hann útskýrir líka: 

 

 Enn er himnaríki líkt neti, sem lagt er í sjó og safnar alls kyns fiski. Þegar það er fullt, draga menn það á land, setjast við og safna þeim góðu í ker, en kasta þeim óætu burt. Svo mun verða, þegar veröld endar: Englarnir munu fara til, skilja vonda menn frá réttlátum og kasta þeim í eldsofninn. Þar verður grátur og gnístran tanna. (Mt 13.47-50)

Samkvæmt Þórhalli fjalla þessar dæmisögur ekki um það hvort maður endi í helvíti eða himnaríki. Ég held að flestir sjái að það er bull og vitleysa.

Þórhallur fegrar Jesú

Ríkiskirkjupresturinn Þórhallur Heimisson á það til að mistúlka biblíuna. Nýlega skrifaði hann um „Samkynhneigð og kristna trú“, þar segir hann þetta:

Jesús Kristur minnist reyndar aldrei á samkynhneigð eða samkynhneigða. Og hann talar heldur aldrei um kynhneigð manna til eða frá. Þannig að það hvort menn væru samkynhneigðir eða gagnkynhneigðir hefur ekki legið þungt á honum. Honum var slétt sama.

Það er rétt að í guðspjöllunum er honum ekki eignuð nein ummæli sem tengjast samkynhneigð. En það er hins vegar fráleitt að álykta út frá því að hann hafi aldrei sagt neitt um samkynhneigð og að honum hafi verið „slétt sama“.

Ef við kíkjum á önnur ummæli hans, þá er hægt að komast að því hver skoðun hans hafi líklega verið, koma með rökstudda ágiskun. Jesús guðspjallanna er ekki „líbó“ þegar það kemur að kynlífi og hjónabandi. Það eitt að horfa á konur í girndarhug er synd (Mt 5.27). Skilnaður kemur ekki til greina, nema auðvitað ef konan (ath ekki karlinn!) er ekki hrein mey [1].

Það er afar ólíklegt að manneskja með svona skoðanir myndi telja samkynhneigð vera góða og gilda. Það af leiðandi taldi Jesús samkynhneigð (eða samkynja kynlíf) að öllum líkindum vera synd.

Þórhallur bara að reyna að gera Jesús nútímalegri, að uppfæra hann. En það nægir honum ekki, hann kemur líka með afskaplega léleg rök gegn því kristna fólki sem gagnrýnir samkynhneigð (réttilega) á kristilegum forsendum:

Árásir á samkynhneigða í dag víða um veröldina eru oft dulbúnar í kristilegan búning, með tilvitnunum í Biblíutexta, bæði úr Gamla Testamentinu og hinu Nýja. Þeir sem slíkt stunda gleyma því aftur á mót að við kristnir menn eigum að lesa lögmál hins gamla sáttmála í ljósi Jesú. Í fjallræðunni í Matteusarguðspjalli segir Jesús m.a. "dæmið ekki svo að þér verðið ekki dæmdir" og "Allt sem þér því viljið að aðrir menn gjöri yður, það skulið þér og þeim gjöra".

Til að byrja með er undarlegt að tala um að þetta sé í kristilegum „dulbúningi“. Þessar árásir eru ekki í kristilegum dulbúningi, þær eru kristilegar. Fólkið les biblíuna, sér að þar er samkynhneigð fordæmd og fordæmir þar af leiðandi samkynhneigð. Afskaplega kristilegt. Er gagnrýni stærstu kirkjudeilda heimsins (kaþólikkar, rétttrúaðir og hvítasunnumenn) á samkynhneigð bara í kristilegum "dulbúningi"?

Að túlka orð Jesú „dæmið ekki svo að þér verðið ekki dæmdir“ þannig að það sé rangt að benda og gagnrýna hluti sem kristið fólk telur að séu syndsamlegir er út í hött.

Síðan skil ég ekki hvernig gullna reglan þýði að samkynhneigð sé allt í einu allt í lagi frá kristilegu sjónarhorni eða að kristið fólk ætti ekki að kalla synd sínu rétta nafni. Svona fjarstæðukennd rök benda til þess að Þórhallur finnur ekkert í orðum Jesú sem passar ekki við fordæmingar flestra kristinna kirkjudeilda á samkynhneigð.

Þórhallur ætti að sætta sig við að kristni er afskaplega neikvæð í garð samkynhneigðra og hætta að reyna að fegra Jesú.

[1] Clarence E. Glad, Matteusarguðspjall 19.3-15. Áherslur og samhengi. Fjölskyldan, hjónaband, einlíf og skírlífi í frumkristni, bls 3. "Þetta hafði afdrifaríkar afleiðingar, sér í lagi vegna þess að Jesús setti fram all róttæka endurskilgreiningu á hórdómi í þessu sambandi: „Ég segi yður: Sá sem skilur við konu sína nema vegna porneia og kvænist annarri drýgir hór“ (moixeia) (19.9). Ýmsir hafa talið að með orðinu porneia sé hér verið að vísa til framhjáhalds konunnar. En í því tilviki hefði orðið moicheia líkega verið notað. Sennilegra er að porneia vísi til lagaákvæðisins í Tórunni sem heimilaði karli að hafna konu sem á brúðkaupsnóttinni gat ekki sýnt fram á að vera hrein mey (5. Mós. 22.13-21). Slík brúðarmey var sökuð um að hafa leikið hlutverk skækjunnar (ekporneuo, LXX) í húsi föður síns. Ef brúðurin var ekki hrein mey kom hjónaband ekki til greina og tók Jesús undir það sjónarmið."  

Tveir kynlífssauðir

Alltaf þegar ég sé einhvern trúmann vitna í skrif Páls postula þegar kemur að kynlífssiðferði (eins og Mofi gerir hérna), þá langar mig alltaf að benda á afskaplega skemmtilegt vers hjá blessuðum karlinum:

En það segi ég, bræður, tíminn er orðinn stuttur. Hér eftir skulu jafnvel þeir, sem kvæntir eru, vera eins og þeir væru það ekki,... (1Kor 7.29)

 

Það að þeir kvæntu eigi að vera eins og þeir væru það ekki þýðir líklega að allt kynlíf sé bannað (fólk má endilega koma með aðrar uppástungur). Og ástæðan? Af því að það er svo stutt í heimsendi: „Því að heimurinn í núverandi mynd líður undir lok.“(1Kor 7.31) Greyið fólkið sem að treysti Páli.

Annar álíka snjall maður er Karl Sigurbjörnsson. Hann segir að kristileg siðfræði „leggi áherslu á“ að kynlíf eigi eingöngu rétt á sér innan hjónabandsins. Þetta er auðvitað frekar vandræðalegt í ljósi siðferðisviðmiða nútímans. En málið á enn eftir að versna fyrir Karl, hann segir nefnilega líka að hjónaband sé bara á milli karls og konu. Karl trúir því þá augljóslega að allt kynlíf samkynhneigðra sé syndsamlegt. Hann myndi samt aldrei þora að segja það opinberlega.

Er eitthvað að marka afsökun Karls?

Eins og ég hef áður bent á, þá var aðkoma Karls að þessu máli aðallega það að reyna að fá konurnar til þess að kæra Ólaf ekki, og þá meðal annars með því að leggja áherslu á kostnaðinn sem því hefði fylgt að standa í málarekstri gegn biskupi. Örugglega allt gert með hag kvennanna í huga.

Ef Karli er alvara með þessari afsökun sinni, þá sé ég ekki hvernig fólk getur verið sátt við það að maður sem hefur komið svona fram sé í forsvari í kirkjunni sinni.

Annað hvort ætti það fólk að krefjast þess að hann segi af sér, eða þá að skrá sig úr kirkju sem leyfir svona manni að sitja áfram. Hérna er eyðublað (*.pdf) til þess að skrá sig úr kirkjunni og það er hægt að senda það sem símbréf til Þjóðskrár (s. 569-2949) eða fara með það beint á Þjóðskrá á Borgartúni 24.

Nær sáttum við Þjóðkirkjuna

Skjótt skiptist skoðun í presti II

Ég hef áður skrifað um ótrúlegar umskiptingar ríkiskirkjuprestsins Gunnar Jóhannessonar. Einn daginn skammar hann einhvern trúleysingjann fyrir að vera svo ósvífinn að halda einhverjum fram, en eftir ár eða tvö þá er hann kominn á þá skoðun.

Í tilefni af síðustu færslu minni, þá langar mig að benda á fínt dæmi.

Þetta byrjaði allt á grein sem birtist í Mogganum, þar stóð:

Kærleikur kristninnar í eilífðinni stendur þeim einum til boða sem játast Jesú, hinir eiga vísa vist í helvíti eins og okkur er öllum kunnugt um. #

Í lok ársins 2006, þá fannst Gunnari þetta vera alveg ótrúlega forneskjulegt og vitlaust:

Þá viðrar Arnold þá röngu hugsun, líkt og fleiri guðleysingjar hafa gert, að meta megi kristna trú og kristin boðskap á grundvelli bókstafskenndrar túlkunar á einstaka ritningagreinum Biblíunnar. Eins og annað hófsamt fólk, trúað sem vantrúað, er ég ekki talsmaður trúarlegrar bókstafshyggju og bið ég alla að forðast slíka umgengni við Biblíuna. Ein afleiðing slíkrar biblíunotkunar er sú tímaskekkja (anakrónismi) sem Arnold gerir sig sekan um þegar hann reynir að upplýsa fólk um eðli kristni og kirkju í dag í ljósi dapurlegrar kirkjusögu fortíðarinnar og úr sér gengnum boðskap um helvítisvist. Tímaskekkja af þessum toga er því miður algeng í umræðunni. Ef Arnold vill eiga uppbyggilegt samtal um trúmál í íslensku samfélagi í dag bið ég hann að staðsetja sig einmitt þar og kynna sér kirkjuna með opnum huga eins og hún er í samtíma sínum. [feitletrun mín – Hjalti] [#]

Ári seinna sagði Gunnar hins vegar þetta um helvíti:

Staðreyndin er sú að ef við útilokum þann möguleika að til sé helvíti í einhverri mynd þá hriktir fljótt í stoðum kristinnar trúar. 

Ef helvíti er útilokað þá skipta gjörðir okkar í lífinu alls engu máli. [#]

Helvítis vesen hjá prestum

Helvíti er frekar óvinsælt hjá ríkiskirkjuprestum. Í þau fáu skipti sem þeir minnast á það, þá eru þeir oftast að búa til einhvað nýtt „diet“-helvíti. Ef maður skoðar það sem Jesús segir í guðspjöllunum og játningar kirkjunnar, þá hendir guð fólki í helvíti eftir dauðann og það kemst ekki þaðan þó svo að það vilji. Ríkiskirkjuprestarnir átta sig á því að svona guð er ekki góð söluvara og því er helvíti núna staður þar sem fólk ákveður sjálft að fara í og það getur hvenær sem er ákveðið að fara til himna.

Gunnar Jóhannesson og Þórhallur Heimisson eru góð dæmi um ríkiskirkjupresta sem skammast sín fyrir helvíti.

Helvítið hans Gunnars

Hérna er fegraða mynd Gunnars af helvíti:

Þegar vikið er að helvíti þá spyr fólk sig oft: „Hvernig getur góður Guð sent fólk til helvítis?“ Þessi spurning gerir ráð fyrir því að fólk fari til helvítis gegn vilja sínum. Það er ekki svo. 

....

„Dyrnar“ að helvíti, ef svo má að orði komast, eru því læstar að innanverðu. Allir sem „ganga þar inn“ velja það sjálfir. [#]

Þannig að samkvæmt honum velur fólkið sjálft að fara í helvíti og þar sem dyrnar að helvíti eru „læstar að innanverðu“ ætti fólkið sem er þar að geta komist úr helvíti ef það vill það.

Það væri gaman að vita hvernig Gunnar telur sig vita þetta. Einu rökin hans eru vísun í orð Jesú í Mt 7.7 („Þeim mun gefast sem biðja; þeir munu finna sem leita; fyrir þeim sem banka mun upp lokið verða.“), en þarna virðist Jesú vera að tala um áhrifamátt bænarinnar en ekki um eðli framhaldslífsins. Gunnar ímyndar sér ef til vill að þarna hafi Jesús verið að segja að Jesús muni opna dyr himnaríkis fyrir hverjum þeim sem bankar á þær. En aðrir staðir í guðspjöllunum, sem fjallar klárlega um lífið eftir dauðann, sýna fram á að þetta er vitlaust túlkun hjá honum.

Helvíti í guðspjöllunum

Til að byrja með segir Jesús oft að fólki verði „kastað“ í helvíti. Það bendir til þess að það fari ekki þangað að eigin vilja. Gott dæmi um þetta er í einni dæmisögunni hans:

 

Konungur sagði þá við þjóna sína: ,Bindið hann á höndum og fótum og varpið honum í ystu myrkur. Þar verður grátur og gnístran tanna.` (Mt 22.13)

Auk þess er hægt að benda á staði þar sem Jesús segir að hann muni reka burt fólk sem vill komast inn í himnaríki. Þetta er fínt dæmi:

 

Margir munu segja við mig á þeim degi: „Herra, herra, höfum vér ekki kennt í þínu nafni, rekið út illa anda í þínu nafni og gjört í þínu nafni mörg kraftaverk?“  Þá mun ég votta þetta: „Aldrei þekkti ég yður. Farið frá mér, illgjörðamenn.“ (Mt 7.22-23)

 

En sú dæmisaga sem hrekur þessar fegruðu myndir af helvíti algjörlega er líklega sagan af ríka manninum og Lasarusi. Þegar ríki maðurinn er í helvíti, þá segir engill þetta við hann:

 

Auk alls þessa er mikið djúp staðfest milli vor og yðar, svo að þeir, er héðan vildu fara yfir til yðar, geti það ekki, og eigi verði heldur komist þaðan yfir til vor.` (Lk 16.26)

 

Þannig að þó svo að þú viljir komast frá helvíti, þá er það ekki hægt.

Helvítið hans Þórhalls

Hérna er fegrun Þórhalls á helvíti:

Helvíti- það er tákn fyrir að vera án Guðs. Þú getur því líka verið í Helvíti í þessu lífi. En að lokum mun Jesús einnig snúa þeim til sín sem þannig er komiðfyrir og leiða þá inn i fögnuð himinsins. 

...

Til eru þeir sem kjósa að snúa baki við orði Jesú, við fyrirgefningu hans og náð. Þeir dæma sig sjálfir til þess að vera án Guðs. Ekki bara handan dauðans heldur þegar í þessu lífi. En að lokum mun Jesús einnig snúa þeim til sín og leiða þá inn i fögnuð himinsins“. Kristnir menn játa nefnilega ekki fyrst og fremst dómarann heldur frelsarann sem dó fyrir okkur. Að vera „Guðlaus“ er að vera staddur í víti þegar í þessu lífi. Margir reyna það á sjálfum sér. En Jesús mun um eilífð leitast við að bjóða þeim samfylgd við sig, m.ö.o. himnaríki, þegar í þessu lífi. Kjósi einhver aftur á móti um eilífð að hafna því ríki, dæmir hann sjálfan sig til „Guðlausrar eilífðar“. [#]

Eins og hjá Gunnari þá ákveður fólk sjálft að fara í helvíti, helvíti er bara að vera án guðs (gangi honum vel að finna þá hugmynd í guðspjöllunum!) og Jesús reynir að fá fólk til að komast til himnaríkis. Það kom mér því töluvert á óvart þegar ég sá hann fjalla um söguna af brúðarmeyjunum á blogginu sínu. Eins og hann segir sjálfur þá er brúðguminn Jesús og veislan himnaríki. Í lok sögunnar banka sumar brúðarmeyjarnar á dyrnar að veislunni og vilja komast inn. Jesús hleypir þeim ekki inn:

 

Seinna komu hinar meyjarnar og sögðu: „Herra, herra, ljúk upp fyrir oss.“ En hann svaraði: „Sannlega segi ég yður, ég þekki yður ekki.“ (Mt 25.11-12)

 

Þegar ég spurði Þórhall út í þetta, þá var eina svarið hans að efast um að þessar meyjar hafi í raun og veru viljað komast inn.

Játningarnar

Eins og ég hef áður bent á, þá segir Einar Sigurbjörnsson (sem kenndi þeim líklega trúfræði í HÍ) að þetta sé hin „sígilda lútherska kenning“  um helvíti:

 

Eftir dóminn, hreppa þeir, sem með vantrú og þrjósku hafa hafnað Guðs náð, eilífan dauða eða eilífa glötun. Líf þeirra verður ævinlegt kvalalíf í sambúð við illa handa, endalaus angist og örvænting án allrar vonar um frelsun. Þetta er og kallað hinn annar dauði.

Ef við skoðum síðan aðaljátningu lútherskra manna þá stendur þetta um helvíti:

 

Ennfremur kenna þeir: Kristur mun birtast við endi heims til að dæma og mun hann uppvekja alla dauða. Guðhræddum mönnum og útvöldum mun hann gefa eilíft líf og eilífan fögnuð. Guðlausa menn og djöflana mun hann fordæma, að þeir kveljist eilíflega.Þeir fordæma endurskírendur, sem álíta, að endir verði bundinn á refsingu fordæmdra manna og djöflanna. [#] 

 

Hugmyndir Gunnars og Þórhalls um að þeir sem enda í helvíti geti losnað þaðan er því klárlega fordæmd í játningum kirkjunnar þeirra. Þær er heldur ekki að finna í guðspjöllunum. Þeir eru bara að skálda eitthvað til að láta þessa ógeðslegu hlið kristinnar trúar líta betur út.

Prestur skilur ekki þrenninguna

Þessi titill er í raun og veru rangur. Enginn skilur þrenninguna, því að hún er óskiljanlegt bull og vitleysa. Trúmenn nota auðvitað ekki þessi orð heldur tala þeir um að þrenningin sé „leyndardómur“.

Þrenningarkenningin á að vera mitt á milli tveggja villutrúarkenninga, sem báðar eru auðskiljanlegar. Annars vegar er það þrígyðistrú, sú trú að það séu þrír guðir. Hin villutrúarkenningin er miklu algengari, og ef einhver segist skilja þrenninguna, þá er hann að öllum líkindum að ruglast á þrenningunni og þessari villutrú. Ríkiskirkjupresturinn Þórhallur Heimisson er gott dæmi:

Íhugunarefni þrenningarhátíðar er eðli Guðs og hvernig Guð mætir okkur í lífinu. Nafn þrenningarhátíðarinnar er dregið af því að Guð birtist okkur á þrennan hátt, sem þrjár persónur. Þessi birting Guðs í heiminum hefur frá fornu fari verið kölluð heilög þrenning.#

Þessi villutrú kallast módalismi og er í stuttu máli sú trú að guð sé þrír að því leytinu til að hann birtist okkur á þrennan hátt.  Það er engin furða að Þórhallur telji þrenninguna vera einfalda og auðskiljanlega, hann er villutrúarmaður.*

*Það er auðvitað mögulegt að hann viðurkenni að þrenningin sé "leyndardómur", en að hann lendi bara í módalisma þegar hann reynir að útskýra hana.

Í tilefni hvítasunnu

Í Postulasögunni er sagt frá því að eftir uppstigningu Jesú hafi lærisveinarnir safnast saman og þá hafi þeir fyllst heilögum anda:

Þeir fylltust allir heilögum anda og tóku að tala öðrum tungum, eins og andinn gaf þeim að mæla. (P. 2.4)

Færri vita að í Jóhannesarguðspjalli fá lærisveinarnir heilagan anda frá Jesú þegar hann birtist þeim upprisinn:

Og er hann hafði sagt þetta, andaði hann á þá og sagði: „Meðtakið heilagan anda.“ (Jh 20.22)

Höfundur (eða -ar) Jóhannesarguðspjalls könnuðust líklega ekkert við þessa frásögn í Postulasögunni og fundu því annan stað til þess að láta lærisveinana fá heilagan anda.

Það er afar skemmtilegt að sjá hvernig trúmenn bregðast við þessari mótsögn. Fyndnasta skýringin sem ég hef séð er frá einhverjum ókurteisum bandarískum trúvarnarmanni sem Mofi hefur stundum vísað í, þetta er útskýringin hans:

 

Helms incorrectly sees Jesus imparting the Holy Spirit to the disciples in John 20:22 -- this was not an impartation but a symbolic enactment of the Pentecost event #

Það er afar gaman að ímynda sér þetta: Hinn upprisni Jesús birtist lærisveinunum segir við þá „Meðtakið heilagan anda!“ um leið og hann andar á þá. Ekkert gerist. Eftir smá stund segir einn lærisveinanna: „Veistu hvað Jesús, ég finn engan mun á mér.“ Jesús útskýrir fyrir vitlausa lærisveininum: „Auðvitað ekki, ég var bara að leika á táknrænan hátt atburði hvítasunnu.“