Ómerkilegur pappír

Nú hef ég ekki lagt mat á framlag Sigurbjarnar til "viðgangs íslenskrar tungu", en ég efast um að hann hafi haft mikið að bjóða í trúarlegri umræðu annað en fordóma sína gagnvart trúleysingjum. Til dæmis skrifaði hann þetta í áróðursræðu sem bar heitið Heródes tapar:

Flestir eru reyndar minni vitringar en þeir halda. Þú þyrftir t.d. að gera þér grein fyrir því í eitt skipti fyrir öll, að Guð flýr ekki leitarljós mannlegrar þekkingar, en þú grípur hvert tækifæri til þess að flýja hann. Þú fagnar hverri lygi, sem gefur í skyn, að Guð sé ekki til. Alveg eins og Heródes. Þú vilt, eins og hann, vera laus allra mála við Guð. Þess vegna kanntu því svo vel, þegar vitringar koma af fjarlægum löndum og segjast hafa séð það í stjörnum eða mold eða blóði eða gömlum gögnum, að Guð sé ekki til, eða kristin kenning um hann sé að minnsta kosti þó nokkuð hæpin. Þú kannt því sennilega ekki eins vel, þegar dásamleg vísindi eru notuð til þess að margfalda barnamorð Heródesar margmilljónfallt. En hvort tveggja er af sama toga í einu lýst hjá fornum spekingi hárrétt á þessa leið: Heimskinginn segir í hjarta sínu: Enginn guð. Ill og andstyggileg er breytni þeirra (Dav. sálm. 14,1).

Með öðrum orðum: trúleysingjar eru heimskir og illa innrættir. Sömu hugsun er að finna í annarri áróðursræði, Gilt fyrir Guði[sic]: "Enginn hugur er svo guðvana, að hann hafi ekki vott af skyni góðs og ills."

Annað sem kom mér í sjálfu sér ekki á óvart, en er auðvitað frekar neyðarlegur blettur á meint stórkostlegt framlag hans til trúarlegrar umræðu er viðhorf hans til guðspjallanna. Hann er það sem mætti kalla guðspjallabókstafstrúarmann, en það þýðir að hann nálgast guðspjöllin eins og allt í þeim sé satt og rétt. Svo ég reyni nú að vera svolítið skáldlegur, þá hrækir hann framan í alla þá fræðimenn sem hafa reynt að auka skilning okkar á guðspjöllunum. Í enn einni áróðursræðu sinni, Sigurinn, kemur Sigurbjörn með þau frábæru rök að Jesús hlyti að hafa risið upp frá dauðum líkamlega, því að í upprisufrásögnunum í guðspjöllunum leggur "hina ríkustu áherzlu á það, að hann sé ekki andi". Maður gæti haldið að hinn upprisni Jesús í þessum upprisufrásögnum hafi vitað það að seinna meir yðru menn ekki sammála um það hvort Jesús hafi risið upp sem andi eða ekki.

Loks má nefna kennimannslega blæ ritstarfa hans, eins og hjá nánast öllum prestum (ég segi nánast því kannski er einhver prestur þarna úti sem fellur ekki undir þetta) þá er meirihluti innihalds ritverka hans innihaldslaust hjal. Prestarnir vita að áróðursræðurnar, sem þeir kalla ýmist prédikun eða predikun, þarf að vera aðeins lengri en "Guð elskar ykkur og Jesús var æðislegur gaur." og þess vegna reyna þeir að lengja þær með innihaldslausum frösum og málalengingum. Eftir að hafa gert þetta sunnudag eftir sunnudag í mörg ár verða svo öll skrif þeirra uppfull af þessu froðusnakki.

En veitið honum endilega verðlaun fyrir framlag hans til íslenskrar tungu, en ég vona innilega að íslensk hugsun hafi verið svo bágstödd á 20. öldinni að framlag þessa manns hafi haft eitthvað að segja.

Sigurbjörn Einarsson hlaut verðlaun Jónasar Hallgrímssonar

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 17.11.2007 kl. 09:38]

Ósköp er þetta kergjulegt og óverðugt tal hjá þér, Hjalti, illa rökstutt og mótað af fljótfærnislegum óvildarviðbrögðum við þeim heiðri, sem Sigurbirni var sýndur að verðleikum. Leiktu það svo sjálfur eftir, 96 ára að aldri, að halda jafn-glæsilega ræðu og hann hélt í Þjóðleikhúsinu í gærkvöldins og það blaðlaust, að séð varð. Hann er yfirburðamaður að hugsun og mannviti og talar af meiri reynslu og þekkingu en nánast allir aðrir í landi okkar.

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 17.11.2007 kl. 17:55]

Jón Valur, ef þú ætlar að halda því fram að greinin mín sé illa rökstudd, þá er það það minnsta sem þú getur gert að rökstyðja þá fullyrðingu þína!

Þér getur vel fundist þetta verið "kergjulegt og óverðugt tal", en mér er bara alveg sama um persónulegar tilfinningar þínar til þessara skrifa. Reyndu að minnsta kosti að vera málefnalegur.

Hann stóð sig örugglega afar vel miðað við 96 ára mann, hvaða máli skiptir það eiginlega?

Hann er yfirburðamaður að hugsun og mannviti....

Hann tekst að fela þessa stórkostlegu hugsun og vit sitt þegar hann skrifar um trúmál, þá sérstaklega okkur trúleysingjana og Nýja testamentið.

[conwoy (IP-tala skráð) 17.11.2007 kl. 22:23]

Rosalega er Sigurbjörn djúpur ! Tek ofann fyrir honum . Eruð þið Guðlausu eitthvað sárir þegar þið eruð stimplaðir heimskir í ritningunni ? Þið hafið nú aldrei verið latir að gagnrýna þá sem trúa á "ósýnilega súperkallinn" og nota leiðindaorð í okkar garð .

[Guðsteinn Haukur Barkarson, 19.11.2007 kl. 14:59]

En hvort tveggja er af sama toga í einu lýst hjá fornum spekingi hárrétt á þessa leið: Heimskinginn segir í hjarta sínu: Enginn guð. Ill og andstyggileg er breytni þeirra (Dav. sálm. 14,1).

hehehe ... mér finnst hann orða þetta ágætlega! Sr. Sigurbjörn á þessi verðlaun svo sannarlega skilið!

[Brynjólfur Þorvarðsson, 19.11.2007 kl. 22:19]

Merkilegt að það skuli hafa verið til trúleysingjar á þessum tíma! Annars er þessi aðferð gamla aðferðin (Sigurbjörn hefur nú aldrei verið vel með á nótunum). Núna eru kirkjupostular farnir að boða það að heimskan sé dyggð og að skynsemi sé hættuleg, enda átta þeir sig á því að skynsemi og guðstrú ganga ekki saman.

Ótrúlega leiðinlegar og vitlausar langlokur sem Mogginn birti af óskiljanlegum ástæðum núna nýlega undir titlinum "Hvað viltu veröld?" í yfir 20 köflum, á besta stað fremst í blaðinu, sýna það helst að Sigurbjörn er slakur penni og furðu órökvís.

Hann var svona líka fyrir 25 árum þegar hann dreifði fjölstensluðum áróðurspésum í framhaldsskóla þar sem hann varaði við jóga og karate. Illa skrifaðir og heimskulegir pésar og ég saklaus menntskælingur lærði það um leið að þarna sæti vanhugsandi maður í biskupsstól

[. (IP-tala skráð) 20.11.2007 kl. 20:44]

Enginn guð. Ill og andstyggileg er breytni þeirra (Dav. sálm. 14,1).

Get nú ekki ,,bakkað það upp" eins og maður segir á slæmri lensku, en einhverstaðar sá ég það útskýrt að hér væri að tala um trúmenn sem ekki eru einlægir í trú sinni og fylgja ekki orðum með gerðum.

Einu sinni var skilgreint fyrir mér hugtakið að vera andlegur. Það var á þennann hátt: Andlegleiki er ást í verki. Samkvæmt þessu skipta orð manna ekki miklu máli heldur eru það verk þeirra sem segja til um hvers konar manneskjur þeir eru og skiptir þá ekki máli hvort þeir kalli sig kristna, trúleysingja eða bahá'ía.

5. O SON OF DUST!
Verily I say unto thee: Of all men the most negligent is he that disputeth idly and seeketh to advance himself over his brother. Say, O brethren! Let deeds, not words, be your adorning.

    (Baha'u'llah, The Persian Hidden Words)

 

[. (IP-tala skráð) 20.11.2007 kl. 20:46]

Heimskinginn segir í hjarta sínu: Enginn guð. Ill og andstyggileg er breytni þeirra (Dav. sálm. 14,1).

Vantaði þarna byrjunina á tilvitnuninni sem ofannefnd túlkun er líklega byggð á.

[Alexander Kristófer Gústafsson, 21.11.2007 kl. 16:15]

Hjalti af hverju ertu ekki að taka meira á Islam? Ég skil ekki hræðslu sumra guðleysinga að takast á við Islam, þú ættir að taka Sam harris til fyrirmyndar

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 21.11.2007 kl. 16:49]

Alexander:

Hjalti af hverju ertu ekki að taka meira á Islam?

Vegna þess að:

1. Það eru minna en 500 múhameðstrúarmenn á Íslandi.

2. Múhameðstrúarmenn eru enn sem komið er ekki að boða trú sína í skólum.

3. Þeir eru heldur ekki á sérkjörum hjá ríkinu.

4. Ég veit ekki jafn mikið um múhameðstrú og kristni.

Ég skil ekki hræðslu sumra guðleysinga að takast á við Islam,...

Hvaða guðleysingja ertu að tala um?

[. (IP-tala skráð) 21.11.2007 kl. 17:40]

Ég skil ekki hræðslu sumra guðleysinga að takast á við Islam,...

Hvaða guðleysingja ertu að tala um?

 Er það ekki bara þeir allir? Það virðist vera eins og ekki sé til nein önnur trúabrögð í huga trúleysingja heldur en kristni. Allavega hef ég ekki séð mikið um það að trúleysingjar séu að skoða önnur trúabrögð af neinni alvöru og því verða umræður þeirra um tilvist Guðs og gildi trúabragða oft mjög einhæfar að mínu mati.

Þetta er þó auðvitað ekki algilt því ég á oft mjög skemmtilegar umræður við einn vin minn sem er trúlaus en hann er heldur ekki svona fastur í kristninni og margir aðrir :P

Það er samt skiljanlegt að fólk tali um það sem það þekkir best og kannski hefur mestan áhuga á.

Með bestu kveðjum,
Jakob

[. (IP-tala skráð) 21.11.2007 kl. 17:45]

4. Ég veit ekki jafn mikið um múhameðstrú og kristni.

Þetta er algeng villa og hef ég sjálfur verið leiðréttur fyrir hana en það er víst þannig að múslimar vilja ekki láta kalla sig múhammeðstrúarmenn því þeir segjast ekki trúa á Múhammeð heldur á Guð enda vísar nafnið Íslam til undirgefni við hann, skilst mér allavega. 

 kobbi 

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 21.11.2007 kl. 18:38]

Kobbi:

Ég held að flestir trúleysingjar átti sig á því að það séu til fleiri trúarbrögð heldur en kristni, ef þú skoðar t.d. Vantrú.is, þá sérðu að við gagnrýnum líka næst-vinsælustu trúarbrögð Íslendinga: nýaldardót.

Ég veit vel að múhameðstrúarmenn vilja ekki láta kalla sig það. Ég kalla þetta múhameðstrú, af því að þetta er trúin sem Múhameð fann upp á.

[Egill Óskarsson, 21.11.2007 kl. 19:31]

Er í alvörunni eitthvað skrýtið við það að trúleysingjar á Íslandi hugsi mikið um kristni? Ætli það séu t.d. margir trúleysingjar á Íslandi sem hafa verið aldir upp við önnur trúarbrögð en kristni? Eða gengið af annari trú en kristni trú?

Fyrir mig persónulega snýst þetta líka um það að þeir sem tala gegn Islam og múslimum á Íslandi gera það flestir af því að þeir vilja stemma stigu við því að hingað flytjist múslimar, það tengist trúarbragðaumræðum eins og þær hafa t.d. verið stundaðar á þessari og fleiri bloggsíðum bara voðalega lítið. 

[. (IP-tala skráð) 21.11.2007 kl. 21:30]

Svo það sé alveg skýrt frá minni hendi þá er ég alls ekki að hvetja til þess að tala gegn Íslam. Persónulega finnst mér yfir höfuð bara gaman að tala um trúabrögð og pæla í þeim og var ég hér að ofan aðeins að benda á ákveðið ,trend' hjá trúleysingjum að hengja sig á kristni. Annars finnst mér það vera frekar fráhrindandi eiginleiki að þurfa alltaf að vera að tala ,gegn' einhverju frekar en að ræða bara um það.