Biskupinn og biblían

Ég tók eftir því að í setningarræðu Karls Sigurbjörnssonar á prestastefnu vitnaði hann í biblíuna og hafði punkta (svona: ... ) í tilvitnuninni. Oftast þegar maður sér ríkiskirkjufólk gera það, þá er það vegna þess að það er eitthvað ljótt í textanum sem viðkomandi vill helst ekki að aðrir viti af. Það var einmitt raunin núna eins og oft áður.

Biskupinn vitnar í hluta af 5. Mósebók sem þar sem aðalpunkturinn virðist vera sá að guðinn þeirra verður brjálaður ef Ísraelsmenn búa sér til líkneski, hann mun bókstaflega drepa þann sem dýrkar sig ekki! Frekar ljótur boðskapur. En Kalli klippir út hlutana sem honum finnst vera fallegir, í byrjun ræðunnar vitnar hann í þetta:

Endur fyrir löngu varð lítil þjóð vitni að eldgosi og heyrði Guð sinn tala úr eldinum. Síðar spurði spámaðurinn: „Hefur nokkur þjóð heyrt Guð tala hátt úr eldi, á sama hátt og þú heyrðir, og þó haldið lífi? ...Þér var leyft að sjá þetta svo að þú játaðir að Drottinn er Guð og enginn annar en hann.“(5.Mós. 4)

Í lok ræðunnar vitnar hann aftur í sama kafla:

Ég vitnaði í 5. Mós hér áðan og geri þau orð að niðurlagsorðum mínum: „En vertu varkár og gættu þín vel svo að þú gleymir ekki þeim atburðum sem þú hefur séð með eigin augum. Láttu þá ekki líða þér úr minni meðan þú lifir og þú skalt segja börnum þínum og barnabörnum frá þeim....

Í neyð þinni mun allur þessi boðskapur ná eyrum þínum, á komandi tímum munt þú snúa aftur til Drottins, Guðs þíns, og hlýða boðum hans. Því að Drottinn, Guð þinn, er miskunnsamur Guð. Hann bregst þér ekki og lætur þig ekki farast. Hann gleymir ekki sáttmálanum við feður þína sem hann staðfesti með eiði....Þér var leyft að sjá þetta svo að þú játaðir að Drottinn er Guð og enginn annar en hann.“

Í einu tilvikinu, þá eru heil tuttugu vers falin í punktunum, þar á meðal vers þar sem guð er að hóta „börnum og barnabörnum“ viðkomandi að ef þeir hlýða ekki honum í einu og öllu, þá muni hann refsa þeim grimmilega. En ljótasti kaflinn sem hann vitnar ekki í er líklega þessi, það sem Karl ákvað að sleppa er feitletrað:

 

Hefur nokkur þjóð heyrt Guð tala hátt úr eldi, á sama hátt og þú heyrðir, og þó haldið lífi? Eða hefur nokkur guð reynt að sækja sér þjóð frá annarri þjóð með máttarverkum, táknum og undrum og með stríði, sterkri hendi og útréttum armi og miklum skelfingum eins og Drottinn, Guð ykkar, gerði fyrir augum ykkar í Egyptalandi? Þér var leyft að sjá þetta svo að þú játaðir að Drottinn er Guð og enginn annar en hann. (5Mós 4.30-35)

Já, hvaða guð notar stríð og skelfingar (meðal annars fjöldamorð, frumburðadrápin) til þess að hjálpa uppáhaldsþjóð sinni? Guð kristinna manna.

Það er alltaf gaman að sjá þegar kirkjunnar fólk skammast sín fyrir boðskap biblíunnar, bara ef það myndi nú þora að segja það, í staðinn fyrir að fela það svona. En Karl þorir því auðvitað ekki.

Eilífðarspurning dagsins

Guðfræðineminn Davíð Þór svarar af og til „Eilífðarspurningu“ á Morgunútvarpi Rásar 2. Í dag var spurningin: „Eru náttúruhamfarir refsing Guðs?“ Davíð svarar spurningunni auðvitað neitandi, það er ekki við öðru að búast frá Íslendingi í nútímanum sem trúir á guð sem myndi ekki gera flugu mein. En hann gengur lengra og segir: „Hin kristna afstaða til náttúrunnar er alls, alls ekki sú að guð sé að refsa mönnum með náttúruhamförum.“

Nú veit ég ekki til þess að það sé einhver „hin kristna afstaða“ til náttúruhamfara. Davíð Þór verður að sætta sig við það að kristnir menn hafa mismunandi afstöðu til náttúruhamfara, og ein þeirra, sú að guð sendi að minnsta kosti af og til náttúruhamfarir, virðist vera sú sem er algengust í biblíunni. Þarf að minnast á Nóaflóðið og plágurnar sem guðinn hans sendi á Egypta? Ef einhver afstaða er „hin kristna afstaða“ þá er það þessi.

En ef guð er ekki að senda þessar hamfarir, þá hlýtur maður að velta því fyrir sér hvers vegna guðin hans kemur ekki í veg fyrir þær eða hreinlega sleppti því að skapa þær?

Davíð reyndi að svara þessu í örstuttu máli. Og því miður fyrir hann, þá heldur það svar engu vatni. Hann fór að tala um að eldvirkni væri nauðsynleg til að lofthjúpur jarðar gæti viðhaldið lífi, án eldvirkninar færi allt í vitleysu. Þetta var svarið hans.

Hann virðist vera búinn að gleyma því að guðinn á að vera almáttugur! Er það ekki augljóst að guðinn sem á að hafa skapað óteljandi stjörnukerfi í óteljandi stjörnuþokum gæti skapað lofthjúp sem þyrfti ekki að halda í gangi með stórhættulegum eldfjöllum? Eða bara skapa líf sem þarf ekki á lofthjúpi að halda. Möguleikarnir eru endalausir þegar þú ert almáttugur.

Davíð er alls ekki sá fyrsti að koma með svona svar, ég man til dæmis eftur því að Guðsteinn Haukur kom með svipaða pælingu í athugasemdum við þessa grein.  Mér finnst þetta svar vera svo augljóslegt bull að það hlýtur að vera hálfgert „örvæntingarsvar“. Þeir eru komnir út í horn, trúin þeirra passar alls ekki við augljósar staðreyndir og þá þarf að finna svar, bara eitthvað svar svo að þeir fari ekki að efast um trúna sína.

Um afmeyjun Maríu

Matti benti á eilífðarspurningu dagsins á Morgunvakt Rásar 2. Hún var „Var Jesús sonur guðs?“ og guðfræðineminn Davíð Þór Jónsson var til svara.

Alveg eins og nýlegt fermingarkver Þjóðkirkjunnar, þá virðist hann afneita meyfæðingu Jesú (mér heyrðist hann ekki segja það beint, en mér fannst hann hallast á þá skoðun). Davíð Þór bendir á ættartalið í upphafi Matteusarguðspjalls, sem á líklega sína fram á að Jesús sé afkomandi Davíðs og Abrahams. En málin flækjast þar sem Jósef er í ættartölunni.

Davíð Þór ályktar af þessu að höfundur Matteusarguðspjalls hljóti að hafa trúað því að Jesús hafi verið „holdlegur“ sonur Jósefs, því annars er nákvæmlega ekkert vit í því hjá höfundinum að hafa þessa ættartölu.

Gallinn við þessa ályktun er sá að strax á eftir ættartölunni segir höfundurinn þetta:

Fæðing Jesú Krists varð með þessum atburðum: María, móðir hans, var föstnuð Jósef. En áður en þau komu saman, reyndist hún þunguð af heilögum anda.  (Mt 1.18)

Og rétt á eftir því segir sami höfundur þetta:

[Jósef] kenndi [Maríu] ekki fyrr en hún hafði alið son. Og hann gaf honum nafnið Jesús. (Mt 1.25)

Þannig að höfundur Matteusarguðspjalls hélt augljóslega að Jósef væri ekki „holdlegur“ faðir Jesú. Davíð Þór gengur því aðeins og langt í ályktununum sínum, en hann bendir í rétta átt. Það er hárrétt hjá honum að það er ekkert vit í ættartölum sem fara í gegnum Jósef ef Jesús var síðan ekki afkomandi hans.

Þannig að þó svo að höfundur guðspjallsins hafi ekki trúað því að Jósef hafi verið faðir Jesú, þá eru ættartölurnar greinilega upprunnar hjá kristnu fólki sem hélt að hann hafi verið sonur Jósefs og var í mun um að sýna fram á hvað Jesús var af góðum ættum. En ef þú ert sammála þessu fólki, þá ertu að viðurkenna að höfundur Matteusarguðspjalls hafi verið að bulla.

Það er örugglega mikið af ríkiskirkjuprestum sem afneitar meyfæðingunni, Gunnar Kristjánsson, prófastur hjá ríkiskirkjunni, gerði það um páskana, Sigríður Guðmarsdóttir, ríkiskirkjuprestur, gerði það í viðtali við mig og Bigga í fyrra (í tveimur hlutum).

Það sem mig langar að vita er hvort þetta fólk fólk þegi, eðs segi „og Jósef“ þegar  þegar það fer með postullegu trúarjátninguna, en þar stendur auðvitað „fæddur af Maríu mey“. Eða segir það kannski „mey“ en krossleggur bara puttana? Ætti þetta fólk ekki að vera að berjast fyrir því að breyta þessari játningu? Síðan væri auðvitað gaman að vita hve mörgum kenningum kirkjunnar prestar þurfa að afneita svo að fólkið á toppnum þar geri eitthvað í því.