Smá um aldur jarðar

„Bókstafstrúarmennirnir“ Mofi og Valur mættu á nýlega færslu hjá mér og við fórum auðvitað í rökrildi um aldur jarðar. Hérna ætla ég að nefna tvö dæmi handa þeim sem sýna að heimurinn er töluvert eldri en 6000.

Suigetsu

Til að byrja með er hægt að skoða stöðuvötn eins og Suigetsu-vatn (sem er komin með heimasíðu!). Á hverjum vetri og hverju sumri myndast auðgreinanleg lög á botni stöðuvatnsins. Þannig að við ættum auðveldlega að geta talið árin. Ef við gröfum niður að 20.000 sumarlögum, þá ættum við að vera komin með ~20.000 ára gamalt lag. Ef við gröfum niður að 30.000 sumarlögum, þá ættum við að vera komin með ~30.000 ára gamalt lag.

En það flotta er að í þessum setlögum eru hlutir sem hægt er að aldursgreina með C14 mælingu. Þegar lagið sem við teljum að sé 20.000 ára gamalt með talningaraðferðinni er aldursgreint með C14-mælingunni, þá fáum við niðurstöðu í kringum 20.000 ár. Það sama á við um 30.000 ára lagið og öll lögin í vatninu.

Nema guð sé viljandi að krukka í niðurstöðunum úr C14-mælingunum, þá er Suigetsuvatn (og þar með alheimurinn) eldri en 6000 ára.

Loftsteinar

En þegar kemur að raunverulegum aldri jarðar, þá er hægt að styðjast við aldursmælingar á loftsteinum sem talið er að hafi myndast þegar jörðin var til (og alheimurinn er að minnsta kosti jafn gamall og þeir!).

Ef við skoðum til dæmis eitt frábært dæmi, loftstein sem kallast St. Severin þá var hann aldursgreindur út frá helmingunartíma þriggja mismunandi geislavirkra efna (talan er gefin upp í milljörðum ára og er tekið héðan þar sem einnig er vísað í hvar hægt sé að skoða samantektina):

Sm-Nd  4.55 +/- 0.33

Rb-Sr     4.51 +/- 0.15

Ar-Ar     4.43 +/- 0.04

Ar-Ar     4.38 +/- 0.04

Ar-Ar     4.42 +/- 0.04

Ef að þessi aðferð virkar ekki, þá er það ótrúlegt að þrjú mismunandi efni skuli öll hrörna á þann hátt að þau gefi okkur nánast sömu niðurstöðuna. Nema auðvitað að guð væri að krukka í mælingunum.

Ég held að ungjarðarsinnar hafi engin svör við þessu, og ef þeim finnst þetta ekki duga þá geta þeir bara litið upp til stjarnanna, ljósið frá þeim þarf meira en 6000 ár til að komast til okkar!

Vonbrigði með umræðuna

Ágætur hluti færslanna minna eru svör við því sem ríkiskirkjupresturinn Þórhallur Heimisson skrifar á blogginu sínu. Aðalástæðan fyrir því er sú að það liggur við að hann sé eini ríkiskirkjuprestur landsins sem skrifar eitthvað um trúmál á netið. 

Ég skil það vel að Þórhalli finnist það leiðinlegt að ég sé að lesa skrifin hans og benda fólki á það þegar hann fer með rangt mál. Hann virðist ekki vera ánægður með þetta, og hefur til dæmis lokað á athugasemdir frá mér á blogginu.

Nú hefur hann eftir þónokkuð hlé ákveðið að heiðra mig aftur með því að ræða við mig í síðustu bloggfærslu minni hérna.  

Ég var mjög ánægður þegar ég sá hann, en varð síðan leiður þegar ég sá hvernig athugasemdirnar voru. Það er nánast ekkert efnislegt í þeim, bara einhver pirringsskot (t.d. að segja að ég þurfa að fara í hitt eða þetta námskeiðið og að ég sé hugmyndasnauður).

Ég er alls ekki að kvarta undan því að Þórhallur sé harðorður. Mér finnst fínt þegar fólk er hreinskilið og er ekkert að fela skoðanir sínar í bómullarumbúðum. Það sem er ógagnlegt er að það skortir allt innihaldið. Ef þið skoðið athugasemdirnar þá er smá innihald í fyrstu athugasemdinni, en aðallega einhver skot. Ég svara því sem hann skrifaði efnislega. Og eftir það koma athugasemdir frá honum sem eru bara innihaldslaus skot (t.d. að þetta sé „kjánaskapur“ hjá mér).

Mér hefur fundist þetta vera svolítið algengt hjá ríkiskirkjuprestum. Þeir bara vilja eða kunna ekki að taka þátt í svona rökræðum (fólk eins og Jón Valur og Mofi kunna það). Hvers vegna veit ég ekki, en mér finnst það afskaplega undarlegt. Þetta er jú fólk sem hefur stundað háskólanám um trúna sína.

Eru þeir hræddir við umræðuna? Eru þeir bara svona óvanir því að fólk sé ósammála þeim? Er háskólanámið ekki nógu gagnrýnt?

Eineltisblogg dagins

Þórhallur er kominn með nýja færslu í trúarjátningablogginu sínu, og ég ætla að halda áfram að leggja hann í einelti. En að þessu sinni fjallar Þórhallur um „föður, almáttugan, skapara himins og jarðar“ í trúarjátningunni.

Það er helling af smáatriðum sem ég gæti  kvartað yfir (hann ruglar með hebreskuna [1] og virðist ruglast með þrenninguna [2] sem dæmi), en hérna kvarta ég ekki yfir því að Þórhallur sé sjálfur að segja eitthvað fjarstæðukennt, heldur virðist trúarjátningin sjálf vera að bulla hérna.

Þórhallur umorðar þennan hlut trúarjátningarinnar svona:

Sem segir okkur að skapari heimsins og alvaldur elskar okkur eins og kærleiksríkur pabbi og ástrík móðir elska börnin sín.

Ég er reyndar ekki viss um hvort að „faðir“ í trúarjátningunni tengist eitthvað meintri gæsku hans, en gefum okkur að svo sé. Ef trúarjátningin heldur þessu fram þá er hún augljóslega röng. Ef að það er alvaldur skapari á bak við heiminn þá elskar hann okkur augljóslega ekki „eins og kærleiksríkur pabbi“. Malaríusníkillinn og jarðskjálftar eru hluti af heiminum og „kærleiksríkir faðir“ drepur ekki börnin sín með viðurstyggilegum sníkjudýrum og hann drekkir þeim ekki með flóðbylgjum.

Svör trúmanna við þessari augljósu staðreynd eru líklega það ömurlegasta sem ég les. Hinn ágæti ríkiskirkjuprestur Skúli Ólafsson viðurkennir að algóði guðinn hans hafi skapað malaríu-sníkilinn (sem drepur 1-3 milljónir manna árlega, aðallega börn), en hvers vegna hann hafi gert það veit Skúli ekki.

Aðalfermingarkver ríkiskirkjunnar, Líf með Jesú, segir að sjúkdómar og náttúruhamfarir séu komnar frá „djöflinum“ (bls 18). Það er svar þeirra, án gríns.

Síðan segja prestar stundum að við getum sjálfum okkur um kennt, af því að við ákváðum að búa á jörðinni. Eða þá að þetta sé okkur að kenna, af því að áður en að mannfólkið kom á sjónarsviðið voru víst engir sjúkdómar eða náttúruhamfarir.

Þegar varnir manns fyrir trúarskoðunum sínum eru svona ótrúlega vitlausar, þá ætti maður að velta því alvarlega fyrir sér hvort maður hafi ekki einfaldlega rangt fyrir sér.

Endum þetta á lokaorðum Þórhalls og mynd:

Guð er elska. Hann skapar heiminn og viðheldur lífinu og tilverunni hverja stund. Hann aðgreinir ljósið frá myrkrinu. Hann elskar okkur eins og ástríkur pabbi gerir og kærleiksrík mamma.

 

 

Vinstra megin er barn sem kann greinilega ekki að meta sköpun ástríka pabba síns sem er hægra megin (sem er talin hafa drepið 300-500 milljónir manna á 20. öldinni).

Prestur ruglar

Annars vegar segir presturinn að spurningin um hvort fólk styðji aðskilnað ríkis og kirkju sé "röng" og "fráleit", en síðan segir hann sjálfur "Ég er mjög hlynntur aðskilnaði ríkis og kirkju og hef unnið að því á undanförnum árum að ríki og kirkja verði aðskilin."

Hvort er fráleitt og rangt að ræða um aðskilnað ríkis og kirkju eða ekki? Mér finnst það klárlega rétt, en presturinn virðist ekki geta ákveðið sig. 

Segir Gallup taka þátt í áróðri gegn kirkjunni

Samtal bænarinnar

Í hvert einasta skipti sem ég sé trúmann segja að bænin sé samtal, þá velti ég því fyrir mér hvort að viðkomandi sé bara að endurtaka eitthvað sem að honum fannst hljóma gáfulega, eða hvort að hann hafi pælt í hvað hann er að segja og sé sammála því.

Þegar ég tek þátt í samtali, þá virkar það þannig að báðir aðilarnir segja eitthvað. Heldur þetta fólk því virkilega fram að það heyri guð segja eitthvað þegar það biður bænir? Ég held ekki. Réttara væri að segja að bænin er samtal þar sem að annar aðilinn segir ekki neitt.

Mig grunar að þetta sífellda tal um að bænin sé samtal sé eingöngu til þess að reyna að viðhalda þeirri trú að þú sért virkilega að tala við einhvern. Þetta er sem sagt ekki lýsing á því hvernig bænin er í raun, heldur lýsing á því hvernig bænin væri ef allt væri með felldu.

Jesús var æðislegur, og sammála mér!

Prestar hljóta að lesa bloggið mitt. Ég get ekki dregið aðra ályktun eftir að hafa lesið eina af predikunum dagsins.  Ríkiskirkjupresturinn Hildur Eir Bolladóttir hlýtur að hafa lesið nýlegar færslur mínar um Síðkölt og Gervifræðinga. Hún kemur með fullyrðingu sem tengist Síðkölts-greininni á þann hátt að þar er blind aðdáun á dauða költleiðtogann, og hún tengist einnig Gervifræðinga-greininni á þann hátt að þarna er hún bara að blaðra um hvað Jesús hafi fundist um hitt og þetta alveg óháð því sem hún hefur lært í guðfræðideildinni. Hérna er þessi langa og magnaða setning:

Þetta veit Jesús best af öllum og þess vegna var hann alltaf umkringdur fólki, það var ekki allt að dást að honum enda raðaði hann ekki í kringum sig aðdáendum, hann valdi einfaldlega að elska fólk og mæta því sama hvar það var statt, þess vegna er hann holdgervingur tvíþætta kærleiksboðorðsins og þess vegna mótmælti hann öllu því sem rændi fólk æru og farsæld, þar var fátæktin ofarlega á blaði, sömuleiðis kynþáttahatur, ójafnrétti kynjanna og ofbeldi í öllum myndum og síðan mótmælti hann líka félagslegri einangrun sem var skipulögð af samfélaginu og líka þeirri einangrun sem var skipulögð af þeim sem vildu hafa sitt í friði. #

Þarna talar ekki háskólagengna manneskjan Hildur Eir, heldur blindur aðdáandi Jesú. Skoðum aðeins nánar sumar fullyrðingar hennar.

Mótmælti Jesús til dæmis „kynþáttahatri“? Vissulega eru sumir staðir í guðspjöllunum þar sem Jesús kemur vel fram við fólk sem voru ekki gyðingar. En mörg guðspjallanna voru líklega skrifuð af mönnum sem voru ekki gyðingar. Það er vel hugsanlegt að þær sögur séu einmitt skáldskapur til þess að reyna að sannfæra fólk um að það sé rétt og gott að boða heiðnu fólki kristni, af því að Jesús gerði hitt og þetta. Þessar sögur gætu sem sagt vel verið uppskáldaður áróður.

Við höfum líka hina hliðina á teningnum, sums staðar virðist Jesú beinlínis vera kynþáttahatari í guðspjöllunum: hann kallar konu hund vegna kynþáttar hennar og segir lærisveinum sínum að fara ekki til heiðinna manna og Samverja. Það gæti hins vegar vel verið að þetta sé uppskáldaður áróður frá fólki sem vildi sannfæra fólk um að sín skoðun væri rétt með því að tileinka Jesú þessa skoðun sína.

Við bara getum ekki verið viss um það hvað Jesú fannst. En auðvitað hentar þetta ekki atvinnutrúmönnunum og því gerir það nákvæmlega sama og höfundar guðspjallanna, segja að Jesús hafi verið sammála þeim.

Og þetta sjáum við líka í fullyrðingu Hildar um að Jesús hafi mótmælt „ójafnrétti kynjanna“. Hvernig telur Hildur sig vita það? Í guðspjöllunum eru vissulega sögur þar sem að Jesús kemur betur fram við konur heldur en flestir samtímamenn hans í Palestínu. En við bara vitum ekki hvort að þessar sögur séu sannleikanum samkvæmar eða bara áróður. Gæti vel verið að Jesús hafi ekki verið eins mikil karlremba og flestir menn á þessum tíma, en kannski var hann karlremba þrátt fyrir það. Við sjáum til dæmis í skrifum Páls postula að konur áttu að vera undirgefnar eiginmönnum sínum. Ef Jesús boðaði algert jafnrétti kynjanna, þá virðist enginn hafa sagt Páli það, sem er mjög undarlegt.

Síðasta atriðið sem ég skoða er líklega fjarstæðukenndasta, að Jesús hafi fordæmt „ofbeldi í öllum myndum“. Vissulega eru ummæli eignuð Jesú í guðspjöllunum sem hljóma afskaplega friðsamleg (elska óvini sína og svo framvegis), en enn og aftur getum við einfaldlega ekki verið viss um að Jesús hafi sagt þetta. Svo er auðvitað sú staðreynd að í guðspjöllunum er saga af því að Jesús hafi einmitt beitt ofbeldi! Hann tók brjálæðiskast með svipu í musterinu. En miklu betra dæmi um ofbeldi sem Jesús guðspjallanna er sáttur við er helvíti og það ofbeldi sem guð mun beita við endalok heimsins. Jesús talaði um „eilífan eld“ og „eilífa refsingu“ #, líkti því við þegar þrælaeigandi ber þræl sinn # og að taka andstæðinga sína af lífi #. Jesús guðspjallanna fordæmdi klárlega ekki „ofbeldi í öllum sínum myndum“.

Það er pínlegt að hugsa til þess að prestar skuli oft fullyrða að þeir séu fulltrúar fræðilegrar nálgunar á biblíunni. Það er svo augljóst að Hildur Eir nálgast biblíuna ekki á fræðilegan hátt, hún hefur glansmynd af költleiðtoganum sínum og tileinkar honum allar þær skoðanir sem hún telur vera jákvæðar. Það er afskaplega sorglegt að hugsa til þess að guðfræðideild Háskóla Íslands sé stútfull af verðandi prestum sem eiga síðan bara eftir að hunsa það sem þeir lærðu og bara boða út barnalegar skoðanir um Jesú með adðáunarglampa í augunum.

Gervifræðingarnir

Ég hef verið að pæla í því hversu ganslaus mest öll menntun presta er fyrir þá. Hvers vegna í ósköpunum sér ríkiskirkjan gagn í því að láta þetta fólk læra alvöru biblíufræði þegar prestunum dettur ekki í hug að nota þetta í starfinu sínu. 

Sem dæmi, þá hafa þeir örugglega lært í Háskólanum að við getum ekki verið mjög viss um hvað Jesú sagði, það er bara þannig að heimildirnar sem við höfum um hann eru ekki betri. Þetta gagnast auðvitað prestum ekki.  Prestar vilja geta sagt fólki að Jesús var á móti eða með hinu og þessu. Til þess að geta það þá mega þeir alls ekki nálgast textana á fræðilegan hátt. Þeir þurfa að „gleyma“ því sem þeir lærðu. Þetta er afskaplega óheiðarlegt að mínu mati.

Það sem mig langar mest að vita er hvað prestunum sjálfum finnist um þetta. Ætli sumir þeirra skammist sín fyrir þetta? Ætli sumir þeirra fyrirlíti hið almenna sóknarbarn svo mikið að þeir telji það ekki verið reiðubúið að heyra sannleikann?

En kannski er ég of harður, ætli flestir þeirra séu ekki bara hálfgerðir bókstafstrúarmenn sem einfaldlega sætta sig ekki við niðurstöður fræðanna og hörkuðu bara námið af sér, svipað og sköpunarsinnar sem læra líffræði.