Óskynsamlegur lestur

Mjög mikiš af rķkiskirkjuprestum og fólki sem hefur lęrt viš gušfręšideild HĶ viršist hafa žį skošun aš Jesśs hafi veriš "algert krśtt". Jesśs elskaši alla, bošaši umburšarlyndi, mannréttindi, afvopnun, umhverfisvernd og jafnrétti allra!

Žetta er aušvitaš óraunveruleg glansmynd af Jesś gušspjallanna. Ef mašur les til dęmis Matteusargušspjall, žį fjallar Jesśs miklu meira um heimsendi og refsingar gušs heldur en blóm, įst og regnboga. Jesśs gušspjallanna er ekki "algert krśtt". Hérna eru til dęmis ein ummęli Jesś ķ Matteusargušspjalli sem eru ekki beint "krśttleg":
Svo mun verša, žegar veröld endar: Englarnir munu fara til, skilja vonda menn frį réttlįtum og kasta žeim ķ eldsofninn. Žar veršur grįtur og gnķstran tanna. (Mt 13:49-50)
Ég hef einstaka sinnum haft tękifęri til žess aš reyna aš fį "krśttgušfręšinga" til aš svara žessu ósamręmi į milli žess sem žeir segja um Jesś, og žess sem Jesśs segir ķ gušspjöllunum. 

Til aš byrja meš finnst mér undarlegt aš ég fę ekki žaš svar sem vęri eflaust skynsamlegast: "Jesś sagši žetta ekki." Gušspjöllin eru ekki beint įreišanlegar heimildir, og biblķufręšingar višurkenna žaš fśslega aš stór hluti žess sem er eignaš Jesś sé lķklega ekki frį honum komiš (hiš fręga Jesus Seminar įętlaši aš einungis um 18% vęri lķklega frį Jesś komiš!). Žessir "krśttgušfręšingar" segja oft aš žaš sé rosalega mikilvęgt aš lesa biblķuna śt frį skynseminni, ž.e.a.s. taka mark į hvaš gagnrżnin rannsókn į biblķunni hefur leitt ķ ljós, og žess vegna ęttu žeir ekki aš eiga erfitt meš aš višurkenna aš Jesśs hafi ekki sagt žetta.

En nei, žetta er ekki svariš sem mašur fęr. Žegar ég benti rķkiskirkjuprestinum Bjarna Karlssyni į žetta [1, 2, 3], žį var svariš žaš aš žaš vęri "bókstafstrśarlestur" aš skilja ummęli Jesś į žann hįtt aš hann vęri ķ alvöru aš tala um einhvers konar dóm og refsingu viš endi veraldar. Sś įsökun var sérstaklega undarleg žar sem aš ķ žvķ tilfelli var ég aš tślka dęmisögu, og ég skil ekki einu sinni hvernig žaš er hęgt aš tślka dęmisögu bókstaflega. Svar Bjarna var į žį leiš aš Jesśs var ķ raun og veru ekki aš tala um "alvöru dómdag" heldur var hann aš "vķsa til žess aš hver dagur sé dómsdagur og aš žaš sem mašur geri og segi fel ķ raun alltaf ķ sér val". 

En ef mašur les žetta og fleiru ummęli ķ gušspjöllunum ķ sögulegu samhengi (sem aš frjįlslynda trśfólkiš segir aš sé svo rosalega mikilvęgt), žį er alveg augljóst hvaš er veriš aš ręša um. Ķ frumkristni trśšu menn aš heimsendir vęri handan viš horniš og žį myndi guš koma og "dęma lifendur og dauša" (eins og segir ķ postullegu trśarjįtningunni). Žetta er ekkert umdeilt mešal nżjatestamentisfręšinga, og hver sem er getur labbaš inn ķ Landsbókasafniš og flett upp ķ ritskżringarritum. Žau munu öll višurkenna žetta. 

Žannig aš frjįlslyndir trśmenn viršast frekar vilja afneita žvķ aš ummęli Jesś žżši žaš sem žau žżša augljóslega, frekar en aš annaš hvort višurkenna aš glansmyndin žeirra sé röng, eša žį aš višurkenna aš ummęlin séu ranglega eignuš Jesś.

Nżtt dęmi um žetta eru örstuttar umręšur viš bloggfęrslu gušfręšingsins Jóhönnu Magnśsardóttur. Jóhanna byrjar į žvķ aš segja aš bošskapur Jesś hafi veriš "einfaldur" og aš hann kristallist ķ tvöfalda kęrleiksbošinu. Ég bendi į ķ athugasemd aš žetta sé ekki svona einfalt, Jesśs tali lķka um aš refsa fólki viš heimsendi. Žį kemur žetta svar sem aš mér finnst kristalla žaš sem ég hef skrifaš fyrr ķ žessari fęrslu:

Svo ķtreka ég žaš sem BRS segir, aš lesa [biblķuna - HRÓ] meš almennri skynsemi ķ bland viš bošskap Krists. -  
Žaš mį alveg taka texta um aš varpa ķ eldsofn og leika sér meš hann. Viš getum varpaš ķ eldsofn slęmum sišum, eitthvaš sem viš viljum losna viš śr hugarfari okkar, - t.d. neikvęšni ķ garš nįungans. Henni mį svo sannarlega varpa ķ eldsofn.
Hśn segir fyrst aš žaš eigi aš lesa ummęli Jesś "meš almennri skynsemi", en strax ķ nęstu setningu kemur hśn meš tślkun į ummęlum Jesś sem hafa ekkert meš almenna skynsemi aš gera. (og svo segir hśn aušvitaš aš ég nįlgist biblķuna į bókstafstrśarforsendum!)

Ef viš ętlum ķ alvöru aš lesa žetta trśarrit meš "almennri skynsemi", žį žurfum viš aš lesa textann ķ samhengi (žar meš tališ sögulegu). Viš lestur hans er augljóst aš žaš er veriš aš ręša um aš henda fólki ķ eldsofninn, ekki "slęmum sišum". Munu slęmir sišir "grįta og gnķstra tennur"? Skošum til dęmis žennan texta śr Matteusargušspjalli, og veltum žvķ fyrir okkur hvort žaš sé um aš ręša slęma siši eins og "neikvęšni ķ garš nįungans" eša fólk:

Ekki mun hver sį, sem viš mig segir: ,Herra, herra,` ganga inn ķ himnarķki, heldur sį einn, er gjörir vilja föšur mķns, sem er į himnum. Margir munu segja viš mig į žeim degi: ,Herra, herra, höfum vér ekki kennt ķ žķnu nafni, rekiš śt illa anda ķ žķnu nafni og gjört ķ žķnu nafni mörg kraftaverk?`Žį mun ég votta žetta: ,Aldrei žekkti ég yšur. Fariš frį mér, illgjöršamenn.` (Mt 7.21-23)

Augljóslega er um aš ręša fólk. Og ef mašur kķkir ķ sögulega samhengiš, žį er žarna einfaldlega um heimsendapęlingar sem voru mjög algengar į žessum tķma. 

Žaš sem mér finnst standa upp śr er aš žegar frjįlslynt trśfólk eins og Bjarni og Jóhanna tala um aš lesa biblķuna "meš almennri skynsemi" eša ķ sögulegu samhengi, eša eitthvaš įlķka, žį eru žau ķ raun og veru ekki aš hvetja til žess, af žvķ aš žau stunda žaš augljóslega ekki, heldur eru žau einungis aš reyna aš setja sķnar eigin óskhyggju-"krśtttślkanir" į fręšilegri stall. 

Į sama hįtt, žį hafa įsakanir žeirra um bókstafstrś eša aš einhver sé aš tślka texta "bókstaflega" ekkert meš žaš aš gera, heldur er žį viškomandi einfaldlega aš tślka textann į žann hįtt aš žaš samręmist ekki krśttmyndinni sem žau hafa af biblķunni.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Óskar Siguršsson

Žetta er alveg rétt hjį žér. Jesśs er ekki neitt "krśtt" Hann er eingetinn Sonur Gušs, dómari lifenda og daušra. Sį er hafnar Syninum, yfir honum varir reiši Gušs og žeim sem ekki trśir į Soninn bżšur eilķf glötun samkvęmt Ritningunum, en hverjum žeim sem tóku viš Honum gaf rétt til aš vera Gušs börn.

Žessi nśtķma Gušfręši žar sem dregin er upp mynd af syni Gušs sem einhverjum valdalausum fręšimanni er bošskapur hugspilltra manna sem rangsnśa Oršum Biblķunnar. Žeir eru brennimerktir į samvisku sinni. Žetta er žaš sem Pįll Postuli kallaši aš prédika annan Jesś, žeirra bķšur dómur fyrir aš segja ekki fólkinu Sanneikann. Guš er Réttlįtur.

Óskar Siguršsson, 15.4.2012 kl. 21:22

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband